Waarom autisme soms in verband wordt gebracht met geweld

In de media duiken regelmatig berichten op over geweldplegers waarbij wordt gesuggereerd dat ze autisme hebben. En is soms is dat ook het geval. Dit voedt het stereotype dat mensen met autisme een verhoogd risico op gewelddadig gedrag zouden hebben. Maar klopt dit beeld eigenlijk wel?

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mensen met autisme niet vaker gewelddadige misdrijven plegen dan anderen. Sterker nog, ze lopen eerder het risico om slachtoffer te worden van geweld dan dat ze het zelf plegen. Toch kunnen bepaalde kenmerken van autisme, zoals fixaties op specifieke onderwerpen en moeite met sociale interacties, leiden tot onbegrip en verkeerde interpretaties door de omgeving. Dit kan in sommige gevallen zelfs resulteren in onterechte verdenkingen of overdreven reacties.

Fixaties en extreme interesses

Veel mensen met autisme hebben intense interesses in specifieke onderwerpen. Dit kunnen hobby’s zijn zoals treinen, computers, geschiedenis of wetenschap. Of het schrijven van blogs voor Autsider.net… Soms gaan deze interesses over onderwerpen die in de samenleving als ‘donker’ of ‘gevaarlijk’ worden gezien, zoals wapens of criminologie. Dit betekent echter niet dat er sprake is van een gewelddadige intentie.

Voor iemand met autisme kan het verzamelen van kennis over bijvoorbeeld militaire strategieën of historische misdrijven net zo onschuldig zijn als iemand die alles weet over voetbal. Het probleem ontstaat wanneer buitenstaanders deze interesse verkeerd interpreteren en als een waarschuwingssignaal zien. Wanneer een fixatie samengaat met depressie, sociale isolatie of gevoelens van wraak, kan dit echter wel een reden zijn om extra ondersteuning te bieden.

Een jongen met autisme en gewelddadige gedachten

Een recent beschreven geval uit de psychiatrie illustreert de complexiteit van dit onderwerp. Een 17-jarige jongen met autisme werd opgenomen in een psychiatrische instelling na een zelfmoordpoging. Tijdens zijn behandeling bleek hij een sterke interesse te hebben in wapens en gewelddadige gebeurtenissen, en had hij online gezocht naar politie-reactietijden bij schietpartijen. Dit leidde tot grote zorgen bij zijn omgeving en behandelaars.

geweld

Bij nader onderzoek bleek dat de jongen niet per se gewelddadige intenties had, maar dat zijn interesse werd versterkt door andere problemen, zoals depressie en genderdysforie. Zijn moeilijke thuissituatie en gevoelens van onbegrepen zijn speelden een grote rol. Dit roept de vraag op: hoe bepaal je of iemand daadwerkelijk een gevaar vormt?

Hoe herken je het verschil tussen fascinatie en dreiging?

Het is cruciaal om onderscheid te maken tussen een intense interesse en een daadwerkelijke dreiging. Dit kan lastig zijn, zeker bij iemand met autisme, omdat hun manier van communiceren soms anders wordt geïnterpreteerd dan bedoeld.

Een paar belangrijke vragen die hulpverleners en omstanders kunnen stellen:

  • Is er sprake van woede of wraakgevoelens?
  • Heeft de persoon plannen om daadwerkelijk geweld te gebruiken?
  • Zijn er eerdere agressieve uitbarstingen geweest?
  • Is er sprake van sociale isolatie en depressieve gevoelens?

Wanneer iemand met autisme gewelddadige onderwerpen bestudeert, betekent dit niet automatisch dat diegene gevaarlijk is. Pas als er meerdere risicofactoren spelen, zoals impulsiviteit, ernstige frustraties en gebrek aan sociale steun, is extra waakzaamheid nodig.

De rol van hulpverlening en omgeving

Wanneer iemand met autisme worstelt met donkere gedachten, is het belangrijk om op een ondersteunende en niet-veroordelende manier te reageren. Een verkeerde aanpak, zoals beschuldigingen of harde maatregelen, kan juist averechts werken en gevoelens van onbegrepen zijn versterken.

Wat kan helpen?

  • Luisteren zonder oordeel: Vraag naar de reden achter de interesse en probeer de motivatie te begrijpen.
  • Structuur en voorspelbaarheid: Mensen met autisme floreren vaak bij een stabiele omgeving waarin ze zich veilig voelen.
  • Begeleiding bij sociale vaardigheden: Als sociale interacties moeilijk zijn, kan therapie helpen om alternatieve manieren van communicatie en emotieregulatie te ontwikkelen.
  • Behandelen van onderliggende problemen: Wanneer er sprake is van depressie, angst of trauma, moet hier eerst aandacht aan worden besteed.
geweld

Door de juiste balans te vinden tussen begrip en veiligheid kunnen we voorkomen dat mensen met autisme onterecht worden gestigmatiseerd en tegelijkertijd zorgen voor een veilige en ondersteunende omgeving voor iedereen.

Patil TA, Qadri SY, Shirk DV. Neurodivergence and Threat: A Case Study on the Risk of Violent Fixations in Autism Spectrum Disorder. Cureus. 2024;16(12):e76379. Published 2024 Dec 25. doi:10.7759/cureus.76379

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *