Dyslexie is meer dan moeite met spelling of langzaam lezen. Voor veel kinderen betekent het dagelijks worstelen met woorden – en soms jarenlang wachten op hulp. In Frankrijk ontwikkelden onderzoekers daarom een nieuw hulpmiddel: een muzikale game die kinderen via ritmetraining helpt beter te leren lezen. Klinkt dat als een gimmick? Het effect is verrassend serieus onderzocht.
Lezen met een achterstand: Hoe groot is het probleem?
Ongeveer 5 tot 10 procent van de kinderen heeft dyslexie, oftewel een specifieke leesstoornis. In theorie hebben deze kinderen recht op ondersteuning, bijvoorbeeld van een logopedist of leescoach. In de praktijk is de wachttijd vaak lang. In Frankrijk kan het tot 18 maanden duren voordat een kind terechtkan bij een specialist. Nederland en België kampen met vergelijkbare knelpunten.
Intussen gaat het onderwijs gewoon door. Ouders zoeken naar oplossingen en stuiten steeds vaker op apps en games die beloven het leesprobleem aan te pakken. Maar werken die eigenlijk wel?
Een groep Franse onderzoekers besloot een van die games serieus te testen. Niet met een paar proefkinderen, maar met een grootschalige, streng opgezette studie. Het draaide allemaal om Mila-Learn – een vrolijke, ritmische game die speciaal ontworpen is voor kinderen met leesproblemen.
Wat is Mila-Learn en waarom is het anders?
Mila-Learn is geen gewone game. Het is officieel een medisch hulpmiddel, ontwikkeld door onderzoekers en muzikanten, met als doel het verbeteren van leesvaardigheid. Kinderen spelen mini-games waarin ze ritmes naspelen, klanken herkennen, en hun timing trainen. Alles draait om luisteren, reageren en herhalen – precies wat ook bij lezen belangrijk is.
De makers kozen voor een ‘serious game’: leuk en uitdagend, maar met een serieuze leerdoelstelling. Kinderen tussen de 7 en 11 jaar kregen acht weken lang elke week ruim twee uur training, verspreid over korte sessies. De spellen pasten zich automatisch aan het niveau van het kind aan. En net als bij een echte game konden kinderen punten verdienen en beloningen vrijspelen.
De onderzoekers vroegen zich af: helpt zo’n aanpak om kinderen sneller of beter te leren lezen?
Hoe goed werkt het nou echt?
De studie was streng opgezet. 154 kinderen met dyslexie deden mee en werden willekeurig verdeeld over twee groepen. Eén groep speelde Mila-Learn, de andere groep speelde een placebo-game met vergelijkbare graphics, maar zonder inhoudelijke training.
En toen kwam het verrassende resultaat: op het belangrijkste testonderdeel – het lezen van onzinwoorden (pseudowoorden) – was er geen significant verschil tussen de groepen. Dat klinkt als een tegenvaller. Maar er was meer.
Bij kinderen die de game voldoende speelden (meer dan 500 minuten), zagen de onderzoekers wel degelijk verbetering. Niet in de technische decodeervaardigheid, maar wél in het lezen van echte woorden: zowel in nauwkeurigheid als in snelheid. Gemiddeld konden kinderen na acht weken vijf woorden meer correct lezen in twee minuten, en lazen ze ook sneller dan de controlegroep. Op andere gebieden, zoals spelling en zelfvertrouwen, werd geen verschil gevonden.
Ritme als sleutel tot beter lezen?
Wat heeft ritme in hemelsnaam met lezen te maken? Meer dan je denkt. Lezen is in feite een complexe samenwerking tussen horen, zien, timing en geheugen. Kinderen met dyslexie hebben vaak moeite met het verwerken van snelle klankveranderingen. Hun hersenen ‘vangen’ de timing van spraak minder goed op.
Ritmetraining lijkt de hersenen gevoeliger te maken voor die timing. Het helpt bij het herkennen van klankstructuren in woorden – precies wat je nodig hebt om goed te leren lezen. Verschillende studies tonen aan dat kinderen met dyslexie baat kunnen hebben bij muzikale training, zeker als daar ritme en beweging in zit.
Mila-Learn speelt precies daarop in: het koppelt muziek, ritme en taal op een speelse en gestructureerde manier. Kinderen worden uitgedaagd om klanken en patronen te herkennen, wat de verwerking van gesproken taal kan verbeteren – en daarmee ook het lezen.
Voor wie werkt het (niet)?
Niet alle kinderen hadden evenveel baat bij de training. Een flink deel van de deelnemers voltooide het programma niet of speelde te weinig. Dat laat meteen zien dat motivatie en spelplezier van groot belang zijn – en dat niet elk kind op deze manier leert.
Toch is het opvallend dat ook kinderen met andere diagnoses (zoals ADHD of taalstoornissen) in de ‘goede’ groep zaten. Dat suggereert dat het effect van Mila-Learn breder kan zijn dan alleen bij ‘pure’ dyslexie.
Wel belangrijk: de game verbeterde vooral woordlezen – dus het herkennen van woorden als geheel. Voor spellen, grammatica en begrijpend lezen is aanvullende hulp waarschijnlijk nodig.
Is dit ook iets voor kinderen in Nederland of België?
Op dit moment is Mila-Learn vooral in Frankrijk beschikbaar, maar het idee is zeker relevant voor Nederland en België. Ook hier zijn wachtlijsten voor leesbegeleiding lang. Een toegankelijke en speelse training zou kunnen helpen om die tijd te overbruggen.
De game is nog niet officieel goedgekeurd in andere landen, en of vergoeding via zorgverzekering mogelijk wordt, is onzeker. Maar het laat wel zien dat digitale tools in opkomst zijn – en dat ze, mits goed onderzocht, meer kunnen zijn dan tijdverdrijf.
Er zijn overigens ook in Nederland initiatieven die muziek en ritme gebruiken bij leesproblemen. Bijvoorbeeld met klapspelletjes, metronomen of apps met spraakoefeningen. Mila-Learn laat zien dat dit geen ‘alternatief geneuzel’ is, maar potentieel een onderbouwde aanvulling op bestaande hulp.
Wat moeten ouders, leerkrachten en therapeuten hiermee?
Voor ouders van kinderen met leesproblemen is het soms frustrerend: je ziet je kind worstelen, maar de hulp laat op zich wachten. Digitale tools als Mila-Learn kunnen in zulke situaties een brug slaan. Geen vervanging van logopedie, maar een manier om actief bezig te blijven – en soms zelfs al vooruitgang te boeken.
Ook voor leerkrachten en logopedisten kan het interessant zijn om dit soort tools als aanvulling in te zetten. Zeker bij kinderen die snel afhaken of extra oefentijd nodig hebben.
Belangrijk is wel om realistische verwachtingen te houden. Een game is geen wondermiddel. Het werkt alleen als het kind het leuk vindt, voldoende speelt, en er ook op school of thuis ondersteuning is.
In vijf punten
- Dyslexie komt veel voor en hulp laat vaak lang op zich wachten.
- Mila-Learn is een muzikale game die speciaal is ontwikkeld voor kinderen met leesproblemen.
- Kinderen die voldoende speelden, verbeterden in het lezen van woorden (sneller en nauwkeuriger).
- Het effect is waarschijnlijk te danken aan ritmetraining, die taalverwerking in de hersenen ondersteunt.
- Digitale tools kunnen een waardevolle aanvulling zijn, maar geen vervanging van professionele hulp.
Descamps M, Grossard C, Pellerin H, et al. Rhythm training improves word-reading in children with dyslexia. Sci Rep. 2025;15(1):17631. Published 2025 May 21. doi:10.1038/s41598-025-02485-y
