Mensen spenderen een aanzienlijk deel van hun tijd aan sociale interacties. Het vermogen om nauwkeurig menselijke interacties waar te nemen en erop te reageren is essentieel voor het functioneren in sociale situaties, van de vroege kinderjaren tot op latere leeftijd.
Het detecteren van deze interacties berust waarschijnlijk op het integreren van zintuiglijke informatie van de betrokkenen. Binnen de visuele waarneming worden richtingsaanwijzingen vanuit de ogen, het hoofd en het lichaam van een persoon samengevoegd om te bepalen waar iemand naar kijkt en met wie hij of zij interacteert. Tot op heden heeft onderzoek naar de integratie van sociale signalen zich voornamelijk gericht op het waarnemen van geïsoleerde individuen.
In dit artikel zullen we twee experimenten bespreken die onderzoeken of waarnemers lichaamsinformatie combineren met informatie van het hoofd om te bepalen of twee mensen met elkaar interacteren. Daarnaast zullen we kijken naar de invloed van het referentiekader (één van de interactanten die naar de waarnemer gericht is versus van de waarnemer af) en de zichtbaarheid van het ooggebied van de interactant. De resultaten werpen nieuw licht op hoe sociale signalen worden geïntegreerd en hoe autistische kenmerken de waarneming van sociale interacties beïnvloeden.
Lichaamstaal en hoofdsignalen
Het onderzoek richtte zich op het herkennen van interacties tussen twee personen door gebruik te maken van beelden van het volledige lichaam. Hierbij werd de zichtbaarheid van het ooggebied van de interactant gevarieerd, evenals het referentiekader van de interactie (gericht naar de waarnemer of van de waarnemer af). Uit de resultaten blijkt dat individuen informatie van het lichaam combineren met informatie van het hoofd bij het waarnemen van interacties tussen twee personen. Deze integratie wordt beïnvloed door het referentiekader en de zichtbaarheid van het ooggebied. Interessant is dat mensen met zelfgerapporteerde autistische kenmerken meer beïnvloed werden door lichaamsinformatie bij het waarnemen van interacties, maar alleen wanneer het ooggebied zichtbaar was.
Implicaties voor sociale signaalintegratie
Dit onderzoek werpt belangrijke inzichten op over hoe sociale signalen worden geïntegreerd in het brein en hoe dit wordt beïnvloed door de zichtbaarheid van het ooggebied en het referentiekader. Door te laten zien dat lichaamsinformatie en hoofdsignalen samen worden verwerkt, begrijpen we beter hoe we anderen herkennen en begrijpen tijdens sociale interacties. Deze bevindingen zijn met name relevant voor de Nederlandse samenleving, waar interpersoonlijke communicatie en sociale betrokkenheid van groot belang zijn.
Invloed van autistische kenmerken
Het onderzoek toonde aan dat individuen met zelfgerapporteerde autistische kenmerken sterker beïnvloed werden door lichaamsinformatie bij het waarnemen van interacties. Dit wijst op mogelijke verschillen in de manier waarop mensen met autisme sociale signalen verwerken. Het feit dat deze invloed alleen optrad wanneer het ooggebied zichtbaar was, suggereert dat het zichtbare oogcontact een belangrijke rol speelt in de interpretatie van sociale interacties. Dit onderstreept het belang van het begrijpen van de waarneming van sociale signalen bij mensen met autisme en kan bijdragen aan het verbeteren van hun sociale interactievaardigheden.
Conclusie
Het onderzoek naar sociale signaalintegratie biedt waardevolle inzichten in hoe ons brein sociale interacties waarneemt. De bevindingen benadrukken de rol van lichaamstaal en hoofdsignalen bij het herkennen van interacties tussen mensen. Bovendien werpt het onderzoek licht op de invloed van autistische kenmerken op de perceptie van sociale signalen. Deze kennis kan bijdragen aan het bevorderen van sociale inclusie en begrip in de Nederlandse samenleving, waar sociale interacties een essentieel onderdeel zijn van ons dagelijks leven.
Williams EH, Chakrabarti B. EXPRESS: The Integration of Head and Body Cues during the Perception of Social Interactions. Q J Exp Psychol (Hove). 2023 May 26:17470218231181001. doi: 10.1177/17470218231181001. Epub ahead of print. PMID: 37232389.
