Veel kinderen met autisme hebben een verhoogde gevoeligheid voor geluid. Dit betekent niet alleen dat harde of plotselinge geluiden onaangenaam zijn, maar dat deze hen ook echt kunnen overweldigen. Dit kan zich uiten in paniek, het bedekken van de oren of andere stresssignalen. Maar waarom reageren deze kinderen anders op geluiden? Een recent onderzoek met een geavanceerde techniek genaamd pupillometrie biedt nieuwe inzichten.
Wat vertelt pupillometrie ons?
Pupillometrie meet veranderingen in de grootte van de pupil, die aangeven hoe gestrest of alert iemand is. Onderzoekers gebruikten deze techniek om te kijken hoe kinderen met autisme reageren op verschillende geluiden. Ze vergeleken de reacties van autistische kinderen met die van leeftijdsgenoten zonder autisme. Hun bevindingen waren opvallend: terwijl zachte geluiden weinig verschil maakten, lieten onaangename of onverwachte geluiden een veel sterkere reactie zien bij kinderen met autisme. Deze ‘hyper-arousal’ (verhoogde opwindingstoestand) wijst erop dat sommige geluiden letterlijk een grotere impact hebben op hun hersenen.

Aversieve geluiden: een onverwacht sterke reactie
Het onderzoek richtte zich op twee soorten geluiden: milde tonen en aversieve, onaangename tonen. De resultaten toonden aan dat kinderen met autisme normaal reageerden op milde geluiden, maar dat de aversieve geluiden veel meer stress veroorzaakten. Dit bleek uit een grotere verandering in hun pupilgrootte. Het interessante is dat deze overgevoeligheid vooral komt door een extreem sterke eerste reactie, terwijl ze zich daarna normaal aanpassen aan het herhaalde geluid. Dit verklaart waarom kinderen met autisme soms direct in paniek lijken te raken bij geluiden die anderen nauwelijks opmerken.
Startle-geluiden: schrikken met een reden
Naast onaangename tonen werd ook gekeken naar plotselinge, harde geluiden, zoals een luide knal. Hier bleek opnieuw dat kinderen met autisme sterker reageren dan andere kinderen. Zelfs wanneer ze al bekend waren met het soort geluid, bleven ze gevoeliger voor de plotselinge start ervan. Dit sluit aan bij wat veel ouders en leerkrachten observeren: onverwachte gebeurtenissen, waaronder geluiden, kunnen een grote uitdaging vormen voor autistische kinderen.
Praktische tips voor ouders en leerkrachten
Geluiden helemaal vermijden is vaak onmogelijk, maar er zijn manieren om kinderen met autisme te helpen:
- Voorkom onaangename geluiden waar mogelijk. Denk aan het vermijden van krassende geluiden of harde alarmen in de omgeving van het kind.
- Introduceer geluiden geleidelijk. Door bijvoorbeeld een geluid zachtjes te laten beginnen en het volume langzaam te verhogen, kan het kind eraan wennen zonder paniek.
- Creëer rustige ruimtes. Zorg dat er plekken zijn waar het kind zich kan terugtrekken als het te veel wordt.
- Gebruik ruisonderdrukking. Hoofdtelefoons met noise-cancelling kunnen helpen om storende achtergrondgeluiden te minimaliseren.
Een blik op de toekomst: Wat kunnen we nog leren?
De inzichten uit dit onderzoek openen de deur naar nieuwe manieren om met geluidsgevoeligheid om te gaan. Bijvoorbeeld door therapieën te ontwikkelen die kinderen helpen om stapsgewijs te wennen aan geluiden. Bovendien kunnen we meer leren over hoe geluidsovergevoeligheid samenhangt met andere uitdagingen bij autisme, zoals angst.
Door begrip en aanpassingen kunnen we bijdragen aan een rustigere wereld voor kinderen met autisme. Dit onderzoek laat zien dat zelfs kleine veranderingen in de omgeving een groot verschil kunnen maken.
Song C, Ma R, Ni W, et al. Pupillometry reveals hyper-arousal in response to auditory stimuli in autistic children. 瞳孔测量揭示孤独症儿童对听觉刺激的过高唤醒反应. J Zhejiang Univ Sci B. 2024;25(11):996-1008. doi:10.1631/jzus.B2300462