De medische wereld staat niet stil. Cannabis, lang gezien als recreatieve drug, blijkt ook een belangrijke medische rol te kunnen spelen. Vooral kinderen met complexe aandoeningen, zoals epilepsie en autisme, lijken baat te hebben bij bepaalde cannabisproducten. Wereldwijd groeit de interesse, zowel onder onderzoekers als onder ouders. Maar wat weten we eigenlijk over de effectiviteit en veiligheid van medische cannabis bij kinderen?
Medische cannabis is niet hetzelfde als de cannabis die je misschien associeert met coffeeshops. Het bevat twee belangrijke stoffen: THC en CBD. THC is het bestanddeel dat een “high” veroorzaakt, terwijl CBD juist kalmerend werkt zonder psychoactieve effecten. Bij medische toepassingen wordt vaak gekozen voor een combinatie met een laag THC-gehalte. Denk aan oliën, druppels of capsules die op recept verkrijgbaar zijn.
Het endocannabinoïdesysteem is een netwerk in je lichaam dat helpt bij het reguleren van processen zoals pijn, stemming en eetlust. Het bestaat uit receptoren die reageren op stoffen die het lichaam zelf aanmaakt. THC en CBD, de werkzame stoffen in cannabis, bootsen deze stoffen na. THC bindt zich aan receptoren in de hersenen en beïnvloedt onder andere het gevoel van pijn. CBD werkt op een andere manier: het versterkt het effect van je natuurlijke stoffen zonder een “high” te veroorzaken.
Het lichaam heeft een eigen endocannabinoïdesysteem, dat invloed heeft op processen zoals slaap, pijn, en stemming. THC en CBD kunnen deze processen beïnvloeden via receptoren in de hersenen en het zenuwstelsel.
Toepassingen bij kinderen: wat zegt onderzoek?
Recent onderzoek heeft de mogelijke voordelen van medische cannabis bij kinderen onderzocht. Vooral bij aandoeningen zoals autisme, epilepsie, en zelfs kanker zijn positieve effecten waargenomen.
- Autisme: Bij autisme hebben studies aangetoond dat medische cannabis kan helpen bij het verminderen van agressief gedrag, slaapproblemen en angst. Een Israëlische studie ontdekte dat bijna de helft van de kinderen met autisme zich “veel verbeterd” voelde na het gebruik van CBD-rijke cannabisolie. Ouders rapporteerden minder woede-uitbarstingen en meer sociale interactie.
- Epilepsie: Voor kinderen met behandeling-resistente epilepsie, zoals bij het syndroom van Dravet, kan cannabis een laatste redmiddel zijn. Het aantal aanvallen verminderde in sommige gevallen drastisch.
- Kanker: Bij kinderen met kanker wordt medische cannabis soms ingezet om pijn, misselijkheid en verlies van eetlust door chemotherapie te verlichten. Hoewel ouders in studies voorzichtig optimistisch zijn, blijft de toegang een uitdaging.
De situatie in Nederland
In Nederland is medische cannabis beschikbaar via een beperkt aantal artsen en apotheken, maar het wordt nog niet op grote schaal toegepast bij kinderen. Ouders die medische cannabis overwegen, stuiten vaak op ingewikkelde regelgeving of gebrek aan deskundigheid bij behandelaars. Dit zorgt ervoor dat sommige gezinnen uitwijken naar het buitenland of informele bronnen gebruiken.
Toch groeit ook hier de belangstelling. Nederlandse artsen en onderzoekers volgen internationale ontwikkelingen op de voet. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) benadrukt echter dat medische cannabis niet de eerste keuze is, maar alleen een optie bij ernstige aandoeningen waar reguliere behandelingen tekortschieten.
Wat weten we nog niet?
Hoewel de resultaten veelbelovend lijken, is er nog veel onbekend. Bijvoorbeeld: wat zijn de langetermijneffecten van medische cannabis op de ontwikkeling van een kinderbrein? En hoe zit het met mogelijke wisselwerkingen met andere medicijnen?
Ook is er een gebrek aan grootschalig, gecontroleerd onderzoek. Dit komt deels door de complexe regelgeving rondom cannabis, die het lastig maakt om studies op te zetten. Tot die tijd is voorzichtigheid geboden, ondanks de hoopgevende signalen.
Doucette ML, Hemraj D, Casarett DJ, Macfarlan DL, Fisher E. Use of Cannabis-Based Medical Products for Pediatric Health Conditions: A Systematic Review of the Recent Literature. Med Cannabis Cannabinoids. 2024;7(1):257-267. Published 2024 Dec 10. doi:10.1159/000542550
