Toen Robert F. Kennedy Jr. publiekelijk beweerde dat autisme een “voorkombare ziekte” is die “families vernietigt”, viel er een collectieve zucht door de autistische gemeenschap. Niet van verbazing – dit soort uitspraken doen al jaren de ronde – maar van teleurstelling, verdriet en soms ook woede. Want dit soort woorden doen pijn. Ze zetten autisme neer als iets slechts, iets engs. Iets wat uitgeroeid moet worden.
Artsen, belangenorganisaties en zelfs familieleden van Kennedy spraken zich fel uit tegen zijn uitspraken. Terecht. Want in plaats van begrip en steun, veroorzaken dit soort mythes angst, stigma en misverstanden over wat autisme eigenlijk is.
Voor veel mensen is een diagnose juist een opluchting. Geen bewijs van “wat er mis is”, maar eindelijk een verklaring voor waarom je anders denkt, voelt en waarneemt. En vooral: waarom je je al je hele leven moet aanpassen aan een wereld die niet voor jou gebouwd lijkt te zijn.
Maskeren: De kunst van doen alsof je erbij hoort
Veel mensen met autisme zijn meesters in ‘maskeren’. Ze leren door schade en schande hoe ze kunnen opgaan in de massa: oogcontact maken, grapjes terugkaatsen, ‘interesse’ tonen in koetjes en kalfjes. Dat ziet er misschien sociaal en soepel uit van buiten, maar kost van binnen vaak ongelooflijk veel energie.
Maskeren is vermoeiend. Het voelt alsof je constant een toneelstuk opvoert in een taal die je niet beheerst. En na een dag ‘normaal’ doen op school, werk of tijdens een familie-etentje, moet je daarna nog herstellen van de overbelasting die niemand gezien heeft. Niet zo gek dus dat sommige mensen op zoek gaan naar hulpmiddelen om dat alles draaglijker te maken.
Alcohol als ‘sociale camouflage’
Voor sommige autistische volwassenen (en ook mensen met ADHD of andere vormen van neurodivergentie) wordt alcohol zo’n hulpmiddel. Niet om feest te vieren, maar om erbij te horen. Om de spanning te dempen, de sociale ruis te filteren en de interne storm even stil te krijgen.
Alcohol kan tijdelijk sociale angsten onderdrukken. Het maakt het makkelijker om gesprekken te voeren, small talk te tolereren en het ongemak van oogcontact te negeren. Voor iemand die zich van nature buiten de groep voelt staan, lijkt alcohol soms een magisch middeltje om wél even mee te kunnen doen.
Maar dat magische gevoel is bedrieglijk. Wat begint als een sociaal hulpmiddel, kan langzaam veranderen in een vast patroon. Steeds vaker heb je een drankje nodig om je “mens” te voelen in gezelschap. En voor je het weet, is alcohol geen hulpmiddel meer, maar een afhankelijkheid.
Sensorische overbelasting: Als de wereld te luid binnenkomt
Autistische mensen zijn vaak extra gevoelig voor prikkels: harde geluiden, fel licht, geuren, chaotische omgevingen. Wat voor de meeste mensen ‘gezellig druk’ is, is voor iemand met sensorische overgevoeligheid een aanval op het zenuwstelsel. Een verjaardag met felle lampen, babbelende mensen en knallende ballonnen? Voor sommigen pure horror.
Alcohol kan die zintuiglijke storm tijdelijk afvlakken. Je hoort het allemaal net wat minder scherp. Je voelt de overprikkeling niet zo intens. En dus lijkt het even alsof je “normaal” functioneert. Maar dat komt met een prijs. Want het lost het probleem niet op. Het stelt het alleen uit – en maakt de kater (letterlijk en figuurlijk) de volgende dag vaak extra zwaar.
Later in je leven een diagnose krijgen: Opluchting én worsteling
Veel autistische volwassenen krijgen pas laat in hun leven een diagnose. Vaak nadat hun kind is gediagnosticeerd. Plotseling vallen er puzzelstukjes op hun plek: die sociale worstelingen vroeger, de intense overprikkeling, de burn-outs, het gevoel van ‘anders zijn’. Het was niet luiheid of falen – het was autisme.
Die ontdekking kan ontzettend bevrijdend zijn, maar ook confronterend. Want het roept vragen op. Hoe zou mijn leven eruit hebben gezien als ik dit eerder had geweten? Hoeveel copingstrategieën zijn eigenlijk noodverbanden geweest? En… wat nu?
Sommige mensen kijken met andere ogen naar hun alcoholgebruik – dat blijkt dan minder vrije keuze dan overlevingsstrategie.
Ouderschap, autisme en overleven op wilskracht
Ouders hebben het sowieso niet makkelijk. Maar ouders die autistisch zijn en dat pas laat ontdekken, lopen tegen extra veel obstakels aan. Het ouderschap is vol prikkels: huilende baby’s, rommel, chaos, constante interactie. En de maatschappelijke norm van de ‘ideale ouder’ – geduldig, flexibel, sociaal – werkt voor velen eerder verlammend dan inspirerend.
Zonder diagnose of begrip voor je eigen neurodivergentie kun je snel het gevoel krijgen dat jij degene bent die faalt. Terwijl je in werkelijkheid keihard aan het maskeren bent. Sommige ouders zoeken verlichting in alcohol – niet uit feestgedrag, maar uit pure uitputting. Gewoon om even een pauze te hebben van de overweldiging.
Van alcohol naar zelfzorg
Het goede nieuws: er zijn wel degelijk andere manieren om met stress, overprikkeling en sociale druk om te gaan. Ze zijn niet altijd makkelijk, maar vaak wel duurzamer en gezonder dan structureel drinken. Een paar voorbeelden:
- Grenzen stellen: “nee” zeggen tegen sociale verplichtingen zonder schuldgevoel.
- Grenzen stellen: “nee” zeggen tegen sociale verplichtingen zonder schuldgevoel.
- Grenzen stellen: “nee” zeggen tegen sociale verplichtingen zonder schuldgevoel.
- Grenzen stellen: “nee” zeggen tegen sociale verplichtingen zonder schuldgevoel.
That’s it.
