Veel mensen met ADHD herkennen het: een kleine tegenslag kan ineens als een orkaan van emoties aanvoelen. Een boze bui schiet van nul naar honderd in een paar seconden, en verdriet kan je compleet overspoelen.
Emotieregulatie, oftewel het beheersen en sturen van emoties, is voor veel mensen met ADHD een uitdaging. Maar wat als je smartphone je hierbij zou kunnen helpen? Digitale gezondheidsinterventies (DHI’s) beloven ondersteuning op maat. Zijn deze tools de toekomst van ADHD-behandeling of slechts een aardig extra?
Waarom is emotieregulatie lastig bij ADHD?
Emotieregulatie draait om het herkennen, begrijpen en beheersen van gevoelens. Voor veel mensen met ADHD werkt dit proces net iets anders. Ze kunnen emotionele prikkels intenser ervaren en vinden het moeilijker om snel van een emotie over te schakelen. Dit leidt tot problemen zoals:
- Snelle stemmingswisselingen: van enthousiasme naar frustratie in enkele seconden.
- Overreactie op kleine dingen: een kritische opmerking voelt als een persoonlijke aanval.
- Moeite met troost zoeken: steun van anderen accepteren is lastig.
Deze emotionele turbulentie is niet alleen vervelend, maar kan ook bijdragen aan andere problemen, zoals angst, depressie en conflicten met anderen. Klassieke ADHD-medicatie helpt vaak wel bij concentratie, maar heeft minder effect op emotieregulatie. Daarom zoeken onderzoekers naar alternatieve behandelmethoden, zoals digitale hulpmiddelen.
Apps: Hype of hoop?
Digitale gezondheidsinterventies (DHI’s) zijn apps of online programma’s die helpen bij mentale gezondheid. Denk aan mindfulness-apps, dagboektools of interactieve therapieën. Ze zijn populair omdat ze:
- Altijd beschikbaar zijn: geen wachttijden, geen reistijd naar een therapeut.
- Minder stigma met zich meebrengen: veel mensen vinden het makkelijker om een app te gebruiken dan hulp te zoeken.
- Aangepast kunnen worden aan de gebruiker: AI en slimme technologie kunnen tips en oefeningen afstemmen op jouw behoeften.
Voor ADHD lijken DHI’s extra veelbelovend. Smartphones zijn een vast onderdeel van het dagelijks leven, waardoor het makkelijk is om een app te gebruiken op het moment dat je het nodig hebt. Maar werken ze echt?
Wat werkt (en wat niet)?
De wetenschap is er nog niet helemaal uit. Er zijn veelbelovende apps en tools, maar weinig die écht bewezen effectief zijn. Toch zijn er een paar technieken die op basis van onderzoek kansrijk lijken:
- Cognitieve gedragstherapie (CGT) in app-vorm: CGT helpt bij het bewust omgaan met emoties en gedragingen. Apps met CGT-elementen kunnen helpen om negatieve gedachten te herkennen en bij te sturen.
- Mindfulness en ademhalingsoefeningen: sommige apps leren gebruikers om in het moment te blijven en emoties te accepteren in plaats van erdoor meegesleept te worden.
- Gamification: spelelementen zoals beloningen en uitdagingen helpen om gebruikers gemotiveerd te houden.
- Just-in-time coaching: apps die op basis van sensordata of vragenlijsten op het juiste moment een tip of oefening geven.
Tegelijkertijd zijn er ook DHI’s die minder goed werken. Simpele ‘motivatieapps’ zonder wetenschappelijke basis of apps die te ingewikkeld zijn, verliezen snel hun effect.
Smartphones als emotionele coach
Een van de grootste voordelen van digitale hulpmiddelen is dat ze ‘just-in-time’ ondersteuning kunnen bieden. Dit betekent dat een app bijvoorbeeld kan herkennen wanneer je gestrest bent (op basis van je hartslag, hoe vaak je je telefoon checkt of waar je bent) en op dat moment een ademhalingsoefening of een positieve reminder kan geven. Dit soort interventies kunnen emotieregulatie in het dagelijks leven verbeteren.
Daarnaast kunnen apps helpen met zelfmonitoring: bijhouden wanneer en waarom emoties opspelen kan inzicht geven in patronen en triggers. Dit maakt het makkelijker om effectieve coping-strategieën te ontwikkelen.
Zijn apps de oplossing of slechts een hulpmiddel?
Hoewel digitale hulpmiddelen veel potentie hebben, zijn ze geen wondermiddel. Er zijn een paar belangrijke beperkingen:
- Geen vervanging voor therapie: een app kan waardevolle ondersteuning bieden, maar mist de diepgang en nuance van een menselijke behandelaar.
- Engagement is een uitdaging: veel mensen stoppen na een paar weken met het gebruik van een app.
- Niet iedereen heeft baat bij digitale interventies: sommige mensen geven de voorkeur aan persoonlijke interactie.
Het beste resultaat wordt waarschijnlijk behaald als digitale tools worden gecombineerd met traditionele therapieën en ondersteuning vanuit de omgeving.
Tot slot
De toekomst ziet er veelbelovend uit: met de juiste ontwikkeling en wetenschappelijke onderbouwing kunnen digitale hulpmiddelen een waardevolle aanvulling worden op de bestaande ADHD-zorg. Maar voor nu blijft de gouden regel: technologie kan ondersteunen, maar de echte verandering begint bij bewustwording en oefening – met of zonder app.
Murray AL, Thye M, Obsuth I, et al. A Narrative Review to Identify Promising Approaches for Digital Health Interventions to Support Emotion Regulation for Adolescents With Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder. JMIR Ment Health. 2025;12:e56066. Published 2025 Feb 27. doi:10.2196/56066
