Zelfbeschadigend gedrag (ZBG) is een ernstige en complexe kwestie die zowel adolescenten als volwassenen kan treffen, en de relatie tussen ADHD en ZBG is een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt in de wetenschappelijke gemeenschap. In dit artikel duiken we wat dieper in de recente bevindingen over de factoren die het risico op ZBG bij mensen met ADHD kunnen vergroten.
ADHD en ZBG: Een complex verband
ADHD is een neurologische aandoening die zich uit in symptomen als hyperactiviteit, impulsiviteit en aandachtsproblemen. Recente studies hebben aangetoond dat mensen met ADHD een verhoogd risico kunnen hebben op zelfbeschadigend gedrag, zoals zelfverminking, suïcidale gedachten en pogingen tot zelfmoord.
De onderzoeksbenadering
Een uitgebreide systematische review, volgens de richtlijnen van de PRISMA-methode, onderzocht de factoren die het verband tussen ADHD en ZBG kunnen beïnvloeden. De onderzoekers doorzochten verschillende databases en identificeerden 40 relevante artikelen die zich richtten op diverse risicofactoren.
Een systematische review is een gestructureerde en grondige benadering om de bestaande literatuur over een specifiek onderwerp te verzamelen, evalueren en samenvatten. De PRISMA-methode (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses) is een set richtlijnen die zijn ontworpen om de transparantie, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van systematische reviews te verbeteren.
Belangrijke risicofactoren
Uit het onderzoek bleek dat verschillende factoren het risico op ZBG bij mensen met ADHD kunnen vergroten. Allereerst bleek de ernst en persistentie van ADHD-symptomen een belangrijke factor te zijn. Mensen met ernstigere ADHD-symptomen en langdurig aanhoudende symptomen hadden een verhoogd risico op ZBG.
Geslacht en familiegeschiedenis
Opvallend was ook de rol van geslacht. Vrouwelijke individuen met ADHD bleken een hoger risico te hebben op ZBG in vergelijking met mannelijke individuen. Ook bleek een familiegeschiedenis van ADHD een verhoogd risico op ZBG met zich mee te brengen.
Emotionele dysregulatie en comorbiditeit
Een ander interessant inzicht was de rol van emotionele dysregulatie, dat wil zeggen het moeite hebben met het reguleren van emoties. Deze dysregulatie hing samen met hogere risico’s op ZBG. Ook comorbiditeit, oftewel het gelijktijdig voorkomen van meerdere aandoeningen, speelde een rol. Mensen met zowel ADHD als andere psychiatrische aandoeningen hadden een verhoogd risico op ZBG.
Ten slotte
Dit artikel benadrukt dat ADHD een onafhankelijke risicofactor lijkt te zijn voor zelfbeschadigend gedrag. De complexe relatie tussen ADHD en ZBG wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de ernst van ADHD-symptomen, geslacht, familiegeschiedenis en emotionele dysregulatie.
Austgulen A, Skram NKG, Haavik J, Lundervold AJ. Risk factors of suicidal spectrum behaviors in adults and adolescents with attention-deficit / hyperactivity disorder – a systematic review. BMC Psychiatry. 2023 Aug 21;23(1):612. doi: 10.1186/s12888-023-05099-8. PMID: 37605105; PMCID: PMC10441735.
