Uit recent onderzoek blijkt dat ADHD het risico op hart- en metabole stoornissen in de volwassenheid kan vergroten. Hoewel eerdere studies zich voornamelijk richtten op klinische diagnoses, heeft een grootschalig onderzoek met 10,394 deelnemers van de Swedish Twin Registry (STR) nu gekeken naar de associaties tussen ADHD-symptomen in jonge en middelbare volwassenheid en latere cardiometabole stoornissen.
Een verhoging van één eenheid in de ADHD-symptoomscore werd geassocieerd met een 2% toename in het risico op hart- en vaatziekten (hazard ratio [HR] = 1.02) en een 3% toename in het risico op metabole stoornissen (HR = 1.03). Deze associaties waren echter niet meer significant na correctie voor educatieve achtergrond, levensstijlfactoren en comorbide psychiatrische stoornissen.
Na aanpassing voor educatie, levensstijl (zoals roken, body mass index en fysieke activiteit), en psychische stoornissen, verloor de relatie tussen ADHD-symptomen en cardiometabole uitkomsten zijn significantie. Dit suggereert dat de risico’s deels verklaard kunnen worden door ongunstige sociaaleconomische factoren, levensstijl en psychische gezondheid.
Familiale factoren speelden een rol in de associaties. Bij metabole stoornissen was er minder bewijs voor genetische invloeden. Het onderzoek toont aan dat genetica mogelijk een rol speelt in het verband tussen ADHD-symptomen en hart- en vaatziekten.
Dit onderzoek bevestigt eerdere bevindingen over het verhoogde risico op hart- en metabole stoornissen bij ADHD, zelfs op symptoomniveau, en niet alleen bij klinische diagnoses.
Het verhoogde risico lijkt deels te worden verklaard door sociale en levensstijlfactoren. Deze bevinding benadrukt het belang van preventieprogramma’s gericht op modificeerbare risicofactoren zoals educatie, levensstijl en psychische gezondheid.
Metabole stoornissen verwijzen naar aandoeningen die betrekking hebben op verstoringen in het metabolisme, het complexe netwerk van chemische processen dat plaatsvindt in het lichaam om energie te produceren en essentiële stoffen aan te maken. Deze stoornissen kunnen variëren van problemen met de verwerking van voedingsstoffen tot hormonale onbalans, wat diverse gezondheidsproblemen kan veroorzaken. In de context van het besproken onderzoek lijken metabole stoornissen te verwijzen naar een breed scala van aandoeningen, waaronder type 2 diabetes, obesitas en hyperlipidemie (hoog cholesterol).
Type 2 diabetes is een metabole aandoening die wordt gekenmerkt door een verminderde gevoeligheid van lichaamscellen voor insuline, een hormoon dat de bloedsuikerspiegel reguleert. Hierdoor hoopt suiker (glucose) zich op in het bloed, wat leidt tot hoge bloedsuikerspiegels. Onbehandelde type 2 diabetes kan ernstige complicaties veroorzaken, zoals hart- en vaatziekten, nieraandoeningen en oogproblemen.
Obesitas is een aandoening waarbij er sprake is van overmatige ophoping van lichaamsvet, vaak gemeten aan de hand van de body mass index (BMI). Het is een complexe aandoening met zowel genetische als omgevingsfactoren die een rol spelen. Obesitas verhoogt het risico op diverse gezondheidsproblemen, waaronder hartaandoeningen, diabetes, gewrichtsproblemen en bepaalde vormen van kanker.
Hyperlipidemie verwijst naar abnormaal hoge niveaus van vetten (lipiden) in het bloed, zoals cholesterol en triglyceriden. Deze aandoening kan leiden tot de vorming van plaques in de bloedvaten, wat het risico op atherosclerose (verharding van de slagaders) vergroot. Atherosclerose is een belangrijke bijdrage aan hart- en vaatziekten.
Voor hart- en vaatziekten lijkt genetische confounding een rol te spelen, terwijl metabole stoornissen meer beïnvloed lijken te worden door externe factoren. Het begrijpen van deze verschillen kan helpen bij het ontwikkelen van gerichte preventiestrategieën.
Toekomstig Onderzoek
Verdere studies zijn nodig om de specifieke effecten van ADHD op verschillende metabole aandoeningen te begrijpen, evenals de rol van genetica en omgevingsfactoren. Het identificeren van specifieke interventiepunten, zoals levensstijlaanpassingen en psychische gezondheidsbehandelingen, kan de langetermijngezondheid van individuen met ADHD verbeteren.
Dobrosavljevic M, Kuja-Halkola R, Li L, Chang Z, Larsson H, Du Rietz E. Attention-deficit/hyperactivity disorder symptoms and subsequent cardiometabolic disorders in adults: investigating underlying mechanisms using a longitudinal twin study. BMC Med. 2023 Nov 22;21(1):452. doi: 10.1186/s12916-023-03174-1. PMID: 37993878; PMCID: PMC10664476.
